Reflectiepunt II

Behandel de aarde goed: ze is je niet gegeven door je ouders; ze is je geleend door je kinderen. We erven de aarde niet van onze voorouders; we lenen haar van onze kinderen.

— Crazy Horse (Indiaans gezegde)

Drie krachten beïnvloeden en vormen voortdurend ons hele leven.

Deze krachten zijn:

1. De economie, de som van alle bedrijven.
2. Wij, de wereldbevolking; en
3. De natuur, de aarde en al het leven waarmee we haar delen.

Een eenvoudige maar krachtige manier om naar onze wereld te kijken, is door deze drie belangrijke krachten te begrijpen en hoe ze elkaar beïnvloeden.

Onze plaats in onze wereld kennen, betekent de rollen, verantwoordelijkheden, invloed en interacties van deze drie krachten en hun onderlinge verbondenheid kennen.

Tegenwoordig zitten de bedrijven (die de economie beheersen) vast in een cyclus van winst maken, groeien en nog meer winst maken. Winst is de sleutel tot de groei en duurzaamheid van het bedrijf. Voor sommige bedrijven is het winst ten koste van alles, en voor andere is het winst én de andere kant op kijken.

Bedrijven zijn machtig, ze controleren en zijn de economie.

Nu beweren de bedrijven dat ze de samenleving vooruithelpen en dat die goed is voor iedereen.

Op microniveau voorzien bedrijven ons van werk en het geld dat nodig is om veiligheid te creëren, voedsel te verkrijgen en een dak boven ons hoofd te hebben.

Daardoor bepalen bedrijven grotendeels wat goed voor ons is, wie promotie krijgt, aan welke eisen ze moeten voldoen en welke functies er moeten worden ingevuld, enzovoort.

Wij zijn de moderne slaven. Normaal gesproken werken we een paar jaar voor een bedrijf, gericht op het helpen groeien van het bedrijf.

Bedrijven hebben echter een eenrichtingsverkeer met de natuur, van uitbuiting en vervuiling tot regelrechte vernietiging. Tegenwoordig hoort de natuur niet meer thuis aan de onderhandelingstafel. Daardoor wordt het bestaan van de natuur als vanzelfsprekend beschouwd en wordt de balans tussen het wegnemen van de natuur en het goed doen voor de natuur door bedrijven niet in overweging genomen.

De relatie tussen ons en de natuur is eigenlijk simpel. In die zin dat we er deel van uitmaken, dat we ervan afhankelijk zijn voor onze lucht, water, voedsel en al het andere dat de natuur ons biedt.

De natuur is echter niet oneindig. De natuur evolueert op haar eigen manier en streeft ernaar om bij elke stap harmonie te creëren. Idealiter zouden wij, de mensen, deel moeten uitmaken van deze balans, wat de natuur betreft. Dat is wanneer we onszelf, de mensen, versterken. Omdat we synchroniseren met onze natuurlijke omgeving en deze helpen behouden en laten bloeien.

Op dit moment is de machtsverhouding echter simpel: bedrijven eerst, mensen (wij/wij) als tweede, en de natuur als laatste.

Hoe kunnen we dan de natuur als prioriteit stellen? Betekent dit dat zowel de bedrijven als de mensen een innerlijk bewustzijn creëren dat we slechts een draadje zijn in het web van de natuur?

Een denkrichting is die van het al vroeg in ons leven integreren van de essentie van ecologische economie. Door er al vroeg in ons leven over te leren, ongeacht in welk vakgebied we werken, of het nu gaat om het bedrijfsleven, de politiek, het ondernemerschap of de sociale wetenschappen, doordringen we onszelf en onze toekomstige generaties van het ideaal van onderlinge verbondenheid. De onderlinge verbondenheid van natuur- en sociale wetenschappen, die van de klassieke economie en de ecologische economie. De leer dat we geen geïsoleerde mensen zijn die ofwel te machteloos of te veel controle hebben, maar juist een integraal onderdeel van de basis van de natuur.

In 2011, nog vóór de officiële oprichting van het IPCC-forum, maakte deze auteur tijdens zijn studie in Noorwegen kennis met ecologische economie. Klimaatverandering en onze rol in het veroorzaken ervan en uiteindelijk ook in het terugdraaien van de schade stonden centraal in de ecologische economie. Het was toen verbazingwekkend dat maar weinig politieke leiders en besluitvormers wereldwijd daadwerkelijk betrokken waren bij deze opleiding, terwijl het juist de keuzes van deze enkelen zijn die de omwentelingen van velen veroorzaken. Dus waar volgden ze de afgelopen jaren hun opleiding? Pogingen om dit probleem op topniveau aan te pakken, leverden altijd stochastische reacties op die niet langer dan een paar ademhalingen duurden. Niet genoeg om de schade echt terug te draaien. Dus waar beginnen we?

Het is bemoedigend dat kleine kinderen en jonge geesten instinctief afgestemd zijn op de natuur, veel beter dan de meeste volwassenen. Ze kunnen (mits ze niet onderbroken worden…) de complexe onderlinge verbanden en het grotere web van verbindingen gemakkelijk absorberen – dus een goede plek om hiermee te beginnen is in de vroege opvoeding, zowel thuis als op school.

Een andere denkrichting is die van Fritjof Capra. Hoe we de systeemvisie op het leven kunnen belichamen in onze zakelijke praktijken en in onze manier van leven. Capra’s werk is een levenslange inspiratiebron geweest voor de auteurs van deze blog.

Het werk van Capra en zijn partner begrijpen is begrijpen hoe onderling verbonden systemen floreren en hoe isolerende silo’s van systemen